Leczenie czerniaka u dzieci. Metoda leczenia czerniaka u dzieci praktycznie nie różni się od metod leczenia choroby u dorosłych. Przy podejmowaniu decyzji o prowadzeniu leczenia kombinowanego i złożonego należy poświęcić więcej uwagi pediatrii. W przypadku dzieci takie metody nie są wystarczająco rozwinięte i nie są podsumowane w Czerniak gałki ocznej – objawy i diagnostyka. Czerniak oka najczęściej, bo ponad w 80% przypadków, jest umiejscowiony w naczyniówce, to znaczy w środkowej ścianie gałki ocznej znajdującej się pomiędzy twardówką, a siatkówką. Zdarza się, że nowotwór zajmuje tęczówkę (to „kolorowa” część oka) lub spojówkę i wtedy Leczenie czerniaków na wczesnym etapie ich rozwoju jest niezwykle proste – chirurgiczne wycięcie miejscowej zmiany przynosi ponad 80% całkowitych wyleczeń. Gdy czerniak rozwinie się do postaci rozsianej (komórki nowotworowe są identyfikowane w węzłach chłonnych), niedającej się wyleczyć chirurgicznie, należy włączyć leczenie I choć w przypadku dzieci czerniak wciąż jest rzadkim zjawiskiem, to i tutaj obserwuje się tendencję wzrostową. Jeszcze dziesięć lat temu zachorowalność wynosiła raptem 1 proc - obecnie Prezentujemy rodzaje czerniaka oraz ich zdjęcia. Pomimo tego , że najczęstszym punktem wyjścia czerniaka jest skóra, może się on rozwinąć w innych lokalizacjach. Należy pamiętać, że każda osoba, u której został zdiagnozowany czerniak lub inny nowotwór skóry powinna poddawać się regularnym badaniom znamion co 4-6 miesięcy. Czerniak skóry jest zmianą płaską i niesymetryczną, charakteryzuje się nieregularnymi i poszarpanymi granicami, które wyraźnie oddzielają się od zdrowej skóry. Ma nierównomierne zabarwienie - od beżu, przez brąz i czerwień do głębokiej czerni. Przeważnie ma około 6 mm i więcej, jednak lekarz może rozpoznać mniejsze zmiany. czerniak, melanoma, czerniak szpicy Czerniaki złośliwe u dzieci i młodzieży są na szczęście rzadkie, ale mogą być trudne do zdiagnozowania, a śmiertelna choroba może objawiać się na kilka różnych sposobów - pokazały wyniki retrospektywnego wieloośrodkowego badania. Czerniak u dzieci w większości przypadków występuje na skórze zdrowej – dotyczy to ponad połowy odnotowanych przypadków czerniaka u dzieci. Najczęstszym objawem czerniaka jest zmiana na skórze, która jest niesymetryczna, ma niejednolite zabarwienie, średnicę większą niż 6 mm oraz nieregularne brzegi . Stopień 1 to stadium czerniaka bez zajęcia węzłów chłonnych, bez przerzutów, guz nie przekracza 1 mm grubości, jeśli jest owrzodzony. Bez owrzodzenia nie przekracza 2 mm. Stopień 2 to czerniak występujący tylko miejscowo lecz zmiany na skórze przekraczają 2 mm do 4 mm z owrzodzeniem. Stopień 3 to czerniak z przerzutami do Najczęściej czerniak rozwija się w skórze, jednak może pojawić się także w obrębie gałki ocznej i błon śluzowych. Aby odróżnić czerniaka od pieprzyka, należy ocenić zmianę pod względem następujących cech klinicznych: asymetria – zmiany podejrzane, najczęściej mają asymetryczne wymiary. Pieprzyk ma raczej symetryczny WlXmfg. DietySmacznie Dopasowana 5w1KlasycznaWegetariańskaWegetariańska+RybyBezglutenowaBezmlecznaSpecjalnie dla mężczyznSpecjalnie dla ParE-book o żywieniu dzieciNasi specjaliściKlub fitness onlineKlub Fitness OnlinePlan treningowyNasz trenerMotywacjaGrupa Wsparcia PremiumNasz psychologDiety specjalistyczneNiskie IGNiedoczynność tarczycyMetamorfozyCennikSpołecznośćOsesekBlogWpisy na bloguAktualnościBaza wiedzyForumPamiętnikiWyzwaniaBieganieBrzuchDietaJazda na rowerzeModelowanieNa powietrzuOchudzaniePływaniePośladkiRamionaSpalanieSportStabilizacjaStyl życiaUdaUrodaW pomieszczeniuKalkulatoryDarmowa Diagnoza DietetycznaKalkulator BMIZapotrzebowanie kaloryczneKalkulator HOMA-IRKonserwantyKalendarz ciążyKalendarz rozwoju niemowlęciaPrzepisy dla dzieciUżywaj Vitalii jak aplikacji - sprawdź!Wyszukiwarka Vitalia> Społeczność> Forum> Zdrowie i sprawy osobiste Temat został usunięty, ponieważ łamał regulamin serwisu. Forum Użytkownicy Nieprzeczytane posty Moje posty Obserwowane Regulamin forum Subfora Tematy Subfora Ostatni post: 21:49 Uria7 Ostatni post: 14:11 cynamonowy44 Ostatni post: 16:35 Martyna12111 Ostatni post: 15:18 Użytkownik4731639 Ostatni post: 07:42 akitaa Czerniak jest jednym z najbardziej złośliwych i najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych u ludzi rasy białej. W niektórych populacjach, narażonych na duże dawki promieniowania UV, jest to najczęstszy nowotwór złośliwy i jednocześnie najczęstsza przyczyna śmierci związana z chorobą nowotworową. Czerniak złośliwy powstaje z przekształconych melanocytów, a więc komórek barwnikowych skóry, które wytwarzają i gromadzą melaninę. Dlatego też, oprócz występowania na skórze, czerniak złośliwy może pojawić się tam, gdzie występują melanocyty, tzn. na błonach śluzowych jamy ustnej, odbytnicy czy w siatkówce oka. Czerniak umiejscawia się na skórze, a następnie daje przerzuty do innych tkanek, jeśli pozostanie nieleczony. Czerniak złośliwy ma niestety dużą skłonność do wczesnych przerzutów oraz w niewielkim stopniu podatny jest na leczenie. W przypadku nieleczonego czerniaka śmierć następuje zwykle w ciągu kilku miesięcy od powstania pierwszych przerzutów. Ponadto, pierwsze objawy czerniaka w postaci pojawienia się nietypowo wyglądającego znamienia są często lekceważone przez chorą osobę. Co więcej, czerniak złośliwy cechuje zdolność do powracania nawet po latach, gdy wcześniej wydaje się, że nastąpiła całkowita remisja i pacjent jest zdrowy. Wszystko to sprawia, że czerniak złośliwy cechuje się wysoką śmiertelnością i powinien być traktowany z dużą uwagą. Jednocześnie z roku na rok wzrasta o ok. 10 proc. częstość jego występowania u rasy białej. Czerniak złośliwy stanowi jedynie około 5 proc. wszystkich nowotworów skóry, ale jest najbardziej niebezpiecznym spośród nich. Roczna zachorowalność na czerniaka w Polsce wynosi ok. 2 osób na 100 000, a umieralność w granicach 50 proc. Co ważne, jest to nowotwór możliwy do całkowitego wyleczenia niemal w każdym przypadku, jeśli tylko zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowany. Dlatego niezwykle ważna jest profilaktyka dermatologiczna. Zobacz film: "Objawy czerniaka" spis treści 1. Etiologia czerniaka złośliwego 2. Diagnostyka czerniaka 3. Czerniak gałki ocznej 4. Leczenie czeroniaka złosliweg 5. Profilaktyka czerniaka złośliwego rozwiń 1. Etiologia czerniaka złośliwego Etiologia czerniaka złośliwego nie jest w pełni poznana. Wiadomo, że wiodącą rolę w rozwoju czerniaka odgrywa narażenie na działanie promieniowania UV, które powoduje zmiany mutagenne w DNA narażonych komórek. Promieniowanie UV osłabia również działanie układu odpornościowego w skórze oraz sprzyja powstawaniu utlenionej melaniny, która z kolei powoduje dalsze mutowanie DNA w komórkach. Z tego powodu narażenie na działanie promieni UV jest uważane za jeden z głównych czynników warunkujących zachorowania. Osoby lubiące się opalać, korzystające z solarium czy narażone na długotrwałe działanie słońca w pracy zawodowej są szczególnie podatne na zachorowanie na czerniaka. Warto przytoczyć fakt, że największa zachorowalność na czerniaka występuje w Australii (ponad dwudziestokrotnie wyższa stopa zachorowalności niż w Polsce), gdzie występuje wysokie nasłonecznienie przez cały rok, a z powodu dziury ozonowej dawka promieniowania UV jest wyższa niż w innych subtropikalnych rejonach świata. Czerniak zazwyczaj atakuje osoby w średnim wieku, chociaż zdarzają się czasami przypadki występowania czerniaka u dzieci przed okresem pokwitania. Szczególnie narażone na rozwój czerniaka złośliwego są osoby o obniżonej odporności - przyjmujące leki immunosupresyjne, chorujące na AIDS, etc. Wczesne wykrycie czerniaka złośliwego daje niemal 100 proc. szanse na wyleczenie (Shutterstock) Ponadto, istnieje pewien zespół uwarunkowań genetycznych, który sprzyja powstawaniu czerniaka. Czerniak złośliwy dotyka głównie osób rasy białej. W populacji rasy białej osoby o jasnej karnacji, jasnych oczach, blond lub rudych włosach, mające piegi, osoby, których skóra trudno się opala, a w łatwy sposób doznaje poparzeń słonecznych - narażone są na czerniaka zdecydowanie bardziej niż inni. Jednocześnie osoby o ciemnej karnacji czy ciemnym kolorze skóry, mimo że charakteryzują się niższym ryzykiem zachorowania, gorzej „znoszą” czerniaka. Ich rokowania są z reguły mniej korzystne, szybciej dochodzi do przerzutów, etc. Sam fakt wystąpienia oparzeń słonecznych w przeszłości, nawet we wczesnym dzieciństwie, również przekłada się na zwiększone ryzyko wystąpienia czerniaka w wieku dorosłym. Wystąpienie czerniaka w najbliższej rodzinie jest jednym z sygnałów ostrzegawczych do częstego oglądania własnego ciała (ryzyko zwiększone trzykrotnie). Jeśli zachorowało troje krewnych, to ryzyko zachorowania na czerniaka jest ponad siedemdziesiąt razy wyższe niż w populacji ogólnej. Odnotowano przypadki rodzinnego występowania czerniaka złośliwego, tzw. rodzinny zespół znamion atypowych i czerniaka (FAM-M, ang. family atypical mole and melanoma syndrome). Osoby objęte tym zespołem niestety mają ryzyko zachorowania na czerniaka graniczące z pewnością. Uznaje się, że osoba mająca więcej niż 100 „pieprzyków” na ciele jest narażona dziesięciokrotnie bardziej na rozwój czerniaka niż średnio i powinna przykładać szczególną uwagę do ich rozwoju. Szczególnie jeśli na skórze znaleźć można kilka znamion nietypowych, to jest większych niż zwykłe „pieprzyki”, bardziej wystających, o nieregularnych kształtach. Te nietypowe, duże znamiona w zdecydowanej większości nadal są jedynie znamionami łagodnymi, jednak osoba je posiadająca jest narażona na zachorowanie na czerniaka około dziesięciokrotnie bardziej niż średnio. Oznacza to, że powinna przykładać szczególną uwagę do obserwacji powierzchni swego ciała i w przypadku rozwoju któregoś ze znamion, poszukać pomocy lekarskiej. Oprócz ekspozycji na słońce, do powstawania czerniaka może przyczyniać się również mechaniczne drażnienie określonego miejsca na skórze przez dłuższy czas. 2. Diagnostyka czerniaka Czerniak złośliwy występuje najczęściej na skórze w postaci guzowatej (ang. nodular melanoma, ok. 50 proc. przypadków). Wygląda wtedy jak zgrubienie na skórze, które zwykle jest zabarwione i przypomina atypowe znamię skórne (odstającego, dużego „pieprzyka”). Występuje najczęściej na udach, ramionach oraz tułowiu. W stosunkowo szybkim tempie czerniak penetruje głębsze warstwy skóry i daje przerzuty. Nieco rzadziej czerniak występuje w postaci płaskiej, rozlewającej się po skórze (ang. superficial spreading melanoma, ok. 30 proc. przypadków). W tej postaci czerniak wygląda jak rozlewający się „pieprzyk”, często o nieregularnych kształtach i kolorach. Zmiany mają początkowo charakter płaski, a z czasem może nastąpić ich uwypuklenie. Czasem występuje owrzodzenie na granicy znamiona i wysięk krwisto-surowiczy, który daje złe rokowanie. Inne rzadsze postacie czerniaka to czerniak podpaznokciowy (ang. subungual melanoma), czerniak gałki ocznej (ang. ocular melanoma) oraz czerniak z plamy soczewicowatej (ang. lentigo maligna melanoma). Czerniak z plamy soczewicowatej powstaje zwykle na skórze twarzy, szyi i rąk osób starszych, które to powierzchnie były narażone na intensywne działanie słońca przez wiele lat. W porównaniu do innych form czerniaka, może on się rozwijać stosunkowo długo, nawet wiele lat, nie penetrując głębszych warstw skóry ani nie dając przerzutów. W sytuacji jednak nagłego obniżenia odporności, uszkodzenia mechanicznego czy innej, następuje jego szybka progresja i choroba rozwija się podobnie jak przy pozostałych postaciach czerniaka. Rozpoznanie go jest trudniejsze ze względu na zwykłe umiejscowienie na zniszczonej słońcem skórze, w pobliżu innych przebarwień i plam soczewicowatych, oraz brak tak wyraźnej pigmentacji jak przy innych typach czerniaka. Na szczególną uwagę zasługuje również czerniak podpaznokciowy, który przyjmuje zwykle postać ciemnego paska biegnącego wzdłuż płytki paznokcia. Często czerniak w tym miejscu posiada rozmyte krawędzie oraz towarzyszy mu tzw. objaw Hutchinsona (zwiększona pigmentacja skóry pod paznokciem). W przypadku wystąpienia takiego „paska” należy bezwzględnie pokazać go dermatologowi. Co ciekawe, ten typ czerniaka występuje częściej u osób z ciemniejszym kolorem skóry. Ponadto występuje on częściej u osób, które wcześniej miały zdiagnozowanego czerniaka w innej części ciała oraz przekroczyły wiek 50 lat. Podobnie jak czerniak z plam soczewicowatych, pozostaje on stosunkowo długo w uśpieniu, zanim zacznie rozprzestrzeniać się do głębszych warstw skóry. Czerniak rozpoznany i leczony wcześnie jest wyleczalny w prawie każdym przypadku. Dlatego niezwykle ważny jest nawyk przeglądania swojej skóry w poszukiwaniu podejrzanych znamion. Oczywiście w warunkach domowych nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy i które znamię może jest czerniakiem. Z całą pewnością można to określić dopiero po jego wycięciu lub pobraniu fragmentu, oglądając wypreparowaną zmianę pod mikroskopem. Niemniej istnieje szereg zewnętrznych sygnałów ostrzegawczych, które powinny nas skłonić do udania się z daną zmianą do dermatologa, który w dalszej kolejności ewentualnie skieruje na zabieg. Lekarz dermatolog uzbrojony jest nie tylko w dużą wiedzę i doświadczenie, ale i w urządzenie, tzw. dermatoskop, za pomocą którego jest w stanie obejrzeć znamię w pewnym powiększeniu, co ułatwia różnicowanie zmian łagodnych od złośliwych. Znamiona barwnikowe, tzw. „pieprzyki”, występują na całej skórze naszego ciała. Zwykle są to łagodne zmiany, zupełnie nieszkodliwe. Czasem jednak mogą być one oznaką toczącego się procesu nowotworowego w formie złośliwej. Szczególnie niebezpieczne są znamiona pojawiające się na skórze odsłoniętej i skórze owłosionej głowy, które narażone na działanie promieni UV charakteryzują się większą skłonnością do przechodzenia w formę złośliwą. Aby mieć szansę na wczesną diagnozę czerniaka, trzeba dość dokładnie znać swoją skórę. Najczęstszym sygnałem ostrzegawczym jest bowiem dynamiczna zmiana wyglądu znamienia. Znamiona będące manifestacją czerniaka charakteryzują się często asymetrią – nie przyjmują regularnych owalnych kształtów, ale raczej nieregularne, z postrzępionymi krawędziami. Są z reguły wyraźnie większe niż pozostałe „pieprzyki” na skórze. Ponadto, mogą się charakteryzować kilkoma kolorami. Należy też zwracać uwagę na ewentualne niewielkie znamiona pojawiające się wokół jednego większego, może być to bowiem oznaka toczącej się choroby. Po angielsku te cechy podejrzanego czerniaka nazywa się łącznie ABCDE, jako pierwsze litery od słów: A – asymmetry (niesymetryczność), B – border (granica, w domyśle postrzępiona, nieregularna), C – colour (kolor, w domyśle niejednolity), D – diameter (średnica, większa niż 6 mm) oraz E – elevated (uwypuklony). Czerniak może również dawać objawy w postaci pieczenia lub świądu wokół znamienia. W przypadku zaobserwowania znamienia o jednej lub kilku z powyższych cech, należy się udać na kontrolę dermatologiczną. Może ona ocalić nam zdrowie i życie. 3. Czerniak gałki ocznej Czerniak gałki ocznej stanowi 10 proc. wszystkich przypadków czerniaka i jest najczęstszym nowotworem złośliwym gałki ocznej. Podobnie jak na postać skórną czerniaka, szczególnie narażone są osoby o jasnej karnacji. Czerniak może występować na tęczówce. Przyjmuje wtedy postać guza, formy wieloogniskowej oraz naciekającej. Najlepsze rokowanie daje postać guza, którego odpowiednio wczesne wycięcie prowadzi zwykle do pełnego wyzdrowienia pacjenta. Guz tęczówki jest zwykle dostrzegalny gołym okiem na tęczówce. Dzięki temu zostaje szybko wykryty i jego wyleczalność sięga nawet 95 proc. Z kolei postać wieloogniskowa czy naciekająca widoczna jest raczej w postaci przebarwień. W przypadku tej postaci dokonuje się zwykle wycięcia całej gałki ocznej, jako że bez takiego zabiegu usunięcie tkanki nowotworowej jest zwykle niemożliwe. Postać rozlana i naciekająca daje szybciej przerzuty, przez co rokowanie jest zwykle gorsze. Ponadto, ze względu na mniej charakterystyczne objawy czerniaka, jest wykrywana zwykle później. Innymi objawami czerniaka może być jaskra oraz krwawienia do komory oka. Niebezpiecznymi formami czerniaka gałki ocznej są również czerniaki ciałka rzęsowego i naczyniówki. Jest to związane z ich zwykle bezobjawowym początkowo rozwojem. Przy czerniaku naczyniówki może dochodzić po pewnym czasie do pogorszenia ostrości wzroku i ograniczenia [pola widzenia] Do ich rozpoznania niezbędne są specjalistyczne badania okulistyczne. Sposób leczenia czerniaka zależy od stopnia zaawansowania zmian. Przy niewielkich zmianach podejmuje się próby leczenia radioterapią. Przy bardziej zaawansowanych formach stosuje się usunięcie gałki ocznej w połączeniu z onkologiczną kontrolą ewentualnych przerzutów do innych tkanek. Najrzadszym czerniakiem gałki ocznej jest czerniak spojówki, stanowiący 2 proc. wszystkich przypadków. Zwykle występuje w formie guza, którego usuwa się z pewnym marginesem tkanki zdrowej. W przypadku wycięcia czerniaka rokowanie jest dobre, szanse przeżycia zależą, tak jak przy innych formach czerniaka, od szybkości rozpoznania i ewentualnego powstania przerzutów do innych tkanek. 4. Leczenie czeroniaka złosliweg Nieleczony czerniak złośliwy niechybnie prowadzi do śmierci. Czerniak złośliwy nacieka na coraz głębsze warstwy skóry, a następnie tkanki podskórne, jednocześnie dając przerzuty do węzłów chłonnych oraz przerzuty do innych tkanek i narządów za pośrednictwem naczyń chłonnych i/lub krwionośnych. Czerniak charakteryzuje się wczesnym powstawaniem przerzutów, a w jego leczeniu decydującą rolę odgrywa rozpoznanie w odpowiednim czasie. Leczenie czerniaka polega przede wszystkim na chirurgicznym usunięciu zmiany wraz z marginesem zdrowej skóry wokół niej. Margines ten wynosi 1 cm dla czerniaków płaskich oraz nawet 2-3 cm dla czerniaków wyraźnie uwypuklonych. Po wykonanym zabiegu, ocenia się pod mikroskopem nie tylko preparat z samego znamienia, ale również z marginesu skóry. Jeśli okaże się, że w owym marginesie również znaleźć można komórki nowotworowe, pacjent niezwłocznie wysyłany jest na ponowny zabieg, w którym powiększa się ów margines, wycinając często również tkanki podskórne. Taki sposób wycinania znamion czerniaka złośliwego może budzić obiekcje natury estetycznej, szczególnie u pań. Tym bardziej, że zmiany te występują zwykle na eksponowanych miejscach, ze względu na większe działanie promieniowania słonecznego. Należy jednak pamiętać, że jest to element walki o zdrowie i życie. Większy margines daje większe szanse przeżycia i pełnego wyzdrowienia. Wydaje się, że z tej perspektywy ewentualny, nawet szpecący ubytek tkanki nie ma istotnego znaczenia. Na znamieniu nie wolno wykonywać biopsji, gdyż pod wpływem tego zabiegu łagodne znamię może przekształcić się w nowotwór. Jeśli lekarz pomyli się w ocenie znamienia i usunięte zostanie znamię łagodne, to sam zabieg chirurgiczny nie będzie przyczyną jego zmiany w nowotwór. Jeśli po prawidłowo wykonanym zabiegu pojawią się zmiany, to oznacza, że do przerzutów doszło już przed zabiegiem, a usunięta zmiana była nowotworem. Podczas zabiegu chirurgicznego zaleca się również wykonanie biopsji tzw. węzła wartowniczego, to jest najbliższego węzła chłonnego na drodze spływu chłonki. Po wycięciu następuje ocena histopatologiczna owego węzła. Jeśli jest on wolny od komórek rakowych, to rokowanie jest raczej dobre, pacjent ma duże szanse na wyleczenie. Zajęcie węzła wartowniczego przez komórki rakowe może oznaczać, że doszło do proliferacji nowotworu do innych tkanek, a rokowanie jest raczej złe. Lepsze rokowanie daje czerniak zlokalizowany w obrębie kończyn niż na tułowiu lub na głowie. Jeśli czerniak na kończynie daje przerzuty w obrębie tej kończyny lub nastąpiło jego wznowienie po wycięciu, można zastosować intensywną chemioterapię po wcześniejszym odcięciu kończyny z krążenia ogólnego. Dzięki temu istnieje możliwość zastosowania bardzo wysokich dawek leków antynowotworowych bez narażania pacjenta na ich silne działania niepożądane. Taka terapia daje nawet 50 proc. wyleczeń czerniaka, który dał przerzuty w ramach danej kończyny. W przypadku braku możliwości zastosowania takiej terapii (pojawienie się przerzutów odległych, poza kończyną, lub lokalizacja czerniaka pierwotnego na tułowiu lub głowie), skuteczność chemioterapii jest bardzo niska, ewentualna terapia raczej przedłuża życie, a przypadki całkowitej remisji nowotworu są incydentalne. Zmiany, za które odpowiada nowotwór skóry, można całkowicie wyleczyć tylko wtedy, gdy zostaną wcześnie rozpoznane i usunięte, przed pojawieniem się pierwszych przerzutów. Nawet wtedy jednak zabieg nie daje pewności wyzdrowienia. Niestety dość często pojawiają się przerzuty, nawet po wielu latach od pozornego wyleczenia. Nie należy się również decydować na zabiegi kosmetyczne polegające na wypalaniu prądem, gorącem, ciekłym azotem czy substancją żrącą nieestetycznego „pieprzyka”, które to zabiegi są czasem oferowane w gabinetach kosmetycznych. Jeśli zmiana o charakterze nowotworowym zostanie „potraktowana” w ten sposób, to po pierwsze nie zostanie ona zidentyfikowana (brak badania histopatologicznego wyciętego znamienia), a po drugie, sam zabieg może przyspieszyć rozwój choroby, w szczególności powstawanie przerzutów. 5. Profilaktyka czerniaka złośliwego Profilaktyka czerniaka złośliwego polega przede wszystkim na rozsądnym korzystaniu ze słońca. Z kąpieli słonecznych nie powinny korzystać osoby ze znamionami dysplastycznymi, o jasnej karnacji, osoby z dużą liczbą znamion oraz te, u których w bliskiej rodzinie doszło do zachorowań na czerniaka złośliwego. Ponadto, abstrahując od problemu zachorowania na czerniaka złośliwego, warto pamiętać, że pod wpływem nadmiernego opalania się skóra szybciej się starzeje oraz istnieje ryzyko wystąpienia mniej złośliwych nowotworów skóry. Przy każdorazowym narażeniu na intensywne działanie promieni słonecznych, warto chronić skórę kremami z odpowiednimi filtrami. Jest to szczególnie ważne u dzieci, osób starszych, kobiet w ciąży i w okresie okołoporodowym oraz u osób mających genetyczne skłonności do czerniaka, wiele znamion i jasną karnację. Mężczyźni, pracując na dworze w upalne dni, nie powinni zdejmować koszulek, co jest niestety częstym obrazem. Warto przywdziać bawełnianą, jasną koszulkę, która zabezpieczy plecy przed działaniem promieniowania UV, a której włożenie nie spowoduje istotnego dyskomfortu. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Czerniak – co to takiego? Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, błon śluzowych oraz błony naczyniowej oka. Objawy najczęściej obserwuje się na niezmienionej skórze, jednak możliwe jest ich wystąpienie na podłożu niebezpiecznych znamion barwnikowych. W szczególności chodzi o bardzo rozległe znamiona wrodzone. Co ważne, możliwa jest przezłożyskowa transmisja czerniaka do płodu od matki. Wrodzony czerniak występuje niezwykle rzadko. Do 4. roku życia objawy czerniaka najczęściej pojawiają się w okolicy głowy i szyi, rzadziej na tułowiu. W ostatnich latach odnotowuje się wzrost zachorowań na czerniaka zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Tendencja ta jest widoczna przede wszystkim u dziewcząt w wieku nastoletnim – w ich wypadku czerniaka najczęściej diagnozuje się na tułowiu i kończynach dolnych. Co do zasady, im młodsze dziecko, tym wpływ promieniowania UV na wystąpienie czerniaka jest mniejszy. Warto wiedzieć, że czerniak to nie to samo co rak skóry. Czerniak jest nowotworem złośliwym pochodzenia nienabłonkowego. – Rak skóry to w zasadzie trzy nowotwory o różnym przebiegu. Najczęstszy wśród diagnozowanych nowotworów skóry jest rak podstawnokomórkowy o przebiegu wieloletnim. Rzadziej występuje rak płaskonabłonkowy skóry, który jest nowotworem dynamicznie postępującym. Trzeci nowotwór skóry to czerniak, które źle rokuje i często daje przerzuty – czytamy na portalu onkologicznym Najczęstsze objawy czerniaka Czerniak u dzieci w większości przypadków występuje na skórze zdrowej – dotyczy to ponad połowy odnotowanych przypadków czerniaka u dzieci. Najczęstszym objawem czerniaka jest zmiana na skórze, która jest niesymetryczna, ma niejednolite zabarwienie, średnicę większą niż 6 mm oraz nieregularne brzegi. Cechą charakterystyczną zmian nowotworowych na skórze jest też tempo, w jakim znamię zmienia wygląd. Czerniak ewoluuje dość szybko. Najczęściej zmiany na początku nie są bolesne, przez co nie budzą niepokoju, łatwo jest je przeoczyć. Czujność powinno wzbudzić uczucie swędzenia w okolicy zmiany oraz jego dynamiczne powiększanie się. Niepokój powinna budzić każda zmiana o różowym zabarwieniu, pojawienie się obwódki zapalnej wokół znamienia, owrzodzenie, drobne nadżerki w obrębie znamienia, pojawienie się krwawienia oraz guzków satelitarnych. Dodatkowym objawem czerniaka jest też powiększenie się okolicznych węzłów chłonnych. Ryzyko wystąpienia czerniaka jest tym większe, im więcej na skórze jest znamion barwnikowych. Szkodliwie działa na nie również promieniowanie UV, zwłaszcza u osób o jasnej karnacji. Zasadniczo im większe znamię u dziecka, tym większe ryzyko transformacji nowotworowej. Niektórzy rodzice zastanawiają się nad profilaktycznym usuwaniem potencjalnie niebezpiecznych znamion. Nie ma jednak takich wskazań. Jeśli pieprzyk pozostaje niepodejrzany w badaniu dermatoskopowym, nie usuwa się go. Czerniak u dzieci – diagnoza i rozpoznanie W porównaniu ze zmianami nowotworowymi na skórze osób dorosłych, czerniak u dzieci jest grubszy, a także częściej występują przerzuty. Mimo to rokowania u dzieci z czerniakiem są lepsze niż u dorosłych. Nawet 80 proc. chorych na czerniaka dzieci żyje z nowotworem 10 lat. Każde znamię, które budzi niepokój, warto skonsultować z lekarzem. Wczesna interwencja i rozpoznanie czerniaka wpływa na skuteczność leczenia. – Najważniejszym elementem pozwalającym na wczesne rozpoznanie czerniaka jest badanie skóry całego ciała. Zalecanym badaniem, wykorzystywanym we wczesnej diagnostyce onkologicznej raka skóry, jest dermatoskopia lub wideodermatoskopia. W przypadku licznych znamion atypowych dobrą praktyką jest gromadzenie dokumentacji fotograficznej zmian lub całej powierzchni skóry i porównywanie wykonanych zdjęć w kolejnych sekwencjach czasowych. Podstawą rozpoznania czerniaka skóry jest histopatologiczne badanie całej wyciętej chirurgicznie zmiany barwnikowej – wyjaśnia portal Celem badania histopatologicznego jest określenie stadium zaawansowania zmiany zgodnie z obowiązującymi klasyfikacjami czerniaka. W diagnozowaniu czerniaka bardzo ważne są również badania molekularne. Po ocenie stadium choroby można wybrać drogę leczenia. Co ważne, dokładna obserwacja zmiany pozwala w 90 proc. ustalić rozpoznanie kliniczne. Rozpoznanie czerniaka potwierdza się badaniem cytologicznym (poprzez wymaz z owrzodzenia) lub histopatologicznym usuniętej z marginesem zdrowej skóry zmiany. Dodatkowo wykonuje się podstawowe badania krwi, próby wątrobowe, aktywność dehydrogenazy mleczanowej, badanie rentgenowskie RTG klatki piersiowej oraz badanie ultrasonograficzne USG jamy brzusznej i regionalnych węzłów chłonnych. Leczenie czerniaka u dzieci Leczenie czerniaka u dzieci opiera się na tych samych zabiegach, co leczenie u dorosłych. Przede wszystkim poleca się usuwać zaobserwowane podejrzane zmiany, zanim ewoluują one w czerniaka – na wyciętym znamieniu robi się wspomniane już badanie histopatologiczne. Zazwyczaj usuwa się całą zmianę wraz z 1-3 mm zdrowej tkanki. Jeśli znamię jest bardzo rozległe, wycina się jego część, by nie oszpecić dziecka. Jeśli diagnoza czerniaka się potwierdza, usuwa się całą zmianę plus margines zdrowej skóry. Kiedy znamię ma 1 mm, dodatkowo usuwa się 1 cm zdrowej skóry wokół. Czerniaki grubsze niż 2 mm usuwa się z dwucentymetrowym marginesem. Wycinanie zmiany skórnej jest podstawową formą leczenia czerniaka, jednak poza zabiegiem chirurgicznym stosuje się także biopsję węzła wartowniczego, która pozwala na wykrycie przerzutów w węzłach chłonnych. Jeśli badanie potwierdzi wystąpienie przerzutów, konieczne jest leczenie uzupełniające. Klasyczna chemioterapia czy radioterapia stosowane są w ograniczonych przypadkach czerniaka. Przy diagnozie czerniaka bez przerzutów do węzłów chłonnych rokowanie na przeżycie to ok. 5 lat dla 90 proc. przypadków. Rokowanie to spada do 80 proc. przy przerzutach do węzłów, zaś w przypadku obecności przerzutów odległych rokowanie spada do 60 proc. Co ważne, zmiany skórne mogą być objawem innych nowotworów: białaczki, neuroblastomy czy histiocytozy. Bardzo rzadko zdarza się, by skóra była miejscem przerzutów innych nowotworów. Źródła: Chybicka A., Sawicz-Birkowska K., Kazanowska B., Onkologia i hematologia dziecięca, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021.